Maastricht UMC+ onderzoekt diepe hersenstimulatie bij tinnitus

Wat kunnen we doen voor patiënten met ernstige tinnitus – of oorsuizen – voor wie de bestaande behandelingen niet hebben gewerkt? Deze vraag houdt onderzoekers in het Maastricht UMC+ al jaren bezig. Daarom doen ze onderzoek naar de toepassing van diepe hersenstimulatie (DBS) voor deze patiënten. De resultaten van de behandeling van de eerste patiënt zijn nu gepubliceerd in vakblad Brain Stimulation.

Iemand die tinnitus of oorsuizen heeft hoort geluiden die geen aanwijsbare oorzaak hebben. Het komt veel voor: ongeveer 10 tot 15% van alle Nederlanders heeft er last van, vaak in combinatie met gehoorverlies. Niet iedereen ondervindt er hinder van, maar voor een deel van de patiënten heeft tinnitus een grote impact. Ongeveer 1% ervaart hierdoor zelfs depressie, angstklachten en slaapproblemen.

Behandeling 
Soms verdwijnen de klachten vanzelf. Als dat niet gebeurt zijn meerdere behandelingen mogelijk, zoals een hoortoestel of cognitieve gedragstherapie. Bij een klein deel van de patiënten blijken al deze behandelingen niet het gewenste resultaat op te leveren. Voor deze groep wordt in het Maastricht UMC+ (MUMC+) onderzocht of behandeling met DBS van toepassing kan zijn. Hierbij plaatst een neurochirurg één of twee elektroden diep in de hersenen. Deze elektroden worden met kabels onder de huid verbonden met een pulsgenerator (batterij) in de buik. Door middel van deze techniek kunnen met hoge frequentie continu stroomstootjes gegeven worden naar de gebieden in de hersenen waar de elektroden liggen. De verandering in de hersenen die hierdoor plaatsvindt zorgt voor een verbetering van (sommige) van de klachten van bepaalde aandoeningen. In het MUMC+ wordt DBS momenteel toegepast bij patiënten met ziekte van Parkinson, tremoren, dystonie, epilepsie, het syndroom van Gilles de la Tourette en obsessief compulsieve stoornis (OCD).

Precieze locatie
Neuroloog en klinisch neurofysioloog dr. Mark Janssen leidt het onderzoek en legt uit hoe DBS mogelijk ook patiënten met ernstige tinnitus kan helpen. "Hersenonderzoekers in het MUMC+ hebben eerst gezocht naar het precieze gebied in de hersenen dat een rol speelt bij tinnitus. Dat gebied blijkt in de thalamus, een belangrijk deel van de kern van de hersenen, te liggen en noemen we de MGB (Medial Geniculate Body). Na jarenlang voorbereiden hebben we uitgevonden hoe we DBS moeten toepassen in dat gebied om de tinnitus mogelijk te verlichten. Dat gaan we in dit onderzoek doen bij maximaal zes proefpersonen, die aan strenge criteria moeten voldoen. Bijvoorbeeld dat ze een volledig multidisciplinair behandeltraject hebben doorlopen bij ons tinnituszorgteam of Adelante." Meer informatie over deze criteria en het onderzoek is te vinden op deze website.

Eerste patiënt
Het onderzoeksteam heeft de inzichten verzameld die opgedaan zijn bij de behandeling van de eerste patiënt. Deze inzichten zijn gepubliceerd in het vakblad Brain Stimulation. Janssen vertelt dat op basis van de uitkomsten van één proefpersoon nog geen conclusies mogen worden getrokken: "Of de DBS bij tinnitus écht volledig veilig en effectief is, mogen we pas bepalen als we meerdere patiënten hebben behandeld en opgevolgd. Bij de eerste patiënt zagen we in ieder geval dat de klachten een jaar na de operatie zijn verminderd en er geen ongewenste neveneffecten door de behandeling zijn opgetreden. We zijn dus hoopvol over de nieuwe behandeling, maar moeten ook direct duidelijk maken dat het nog jaren kan duren voordat het onderzoek is afgerond en DBS voor een grotere groep mensen met ernstige tinnitusklachten beschikbaar zou kunnen komen."

Behandeling tinnitus in het MUMC+
Mensen met tinnitus- en geluidsgevoeligheidsklachten kunnen met een verwijzing van de huisarts terecht bij het Audiologisch Centrum van het MUMC+. De experts in dit centrum richten zich op onderzoek en behandeling. Daarbij spelen audiologische, psychologische, maatschappelijke en fysieke factoren een rol. Daarom werken in dit team klinisch fysici-audioloog, psycholoog, maatschappelijk werk, KNO-arts en psychiater intensief samen. Zij werken samen zodat de patiënt een advies en behandeling op maat krijgt, waar mogelijk in eigen dorp, stad of regio. Bij het grootste deel van de patiënten lukt het de klachten onder controle te krijgen, zodat ze weer kunnen meedoen in het maatschappelijke en sociale leven.

Onderzoeksteam
Het onderzoek staat onder leiding van neuroloog en klinisch neurofysioloog Mark Janssen en wordt uitgevoerd door psycholoog en onderzoeker Jana Devos. Daarnaast zijn vanuit het MUMC+ experts betrokken vanuit de audiologie, KNO, klinische neurofysiologie en neurochirurgie. Zij zijn allen verbonden aan onderzoeksinstituut MHeNs. Tot slot werkt ook dr. Jasper Smit, KNO-arts in Zuyderland Medisch Centrum, mee aan het onderzoek.